Ultrasonografia w resuscytacji krążeniowo-oddechowej

 

„Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest jedną z głównych przyczyn śmierci w Europie…”
Wytyczne resuscytacji ERC 2015

 

14876592_1106193479494467_5574620171929115994_o

 

Szanowni Państwo,

zwracam się̨ z prośbą o wsparcie i zaangażowanie Państwa placówki w badanie kliniczne „Ocena przydatności badania ultrasonograficznego w stanach zagrożenia życia w opiece przedszpitalnej przy wykorzystaniu teletransmisji obrazu USG”. Badanie to uzyskało pozytywne opiniowanie Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (nr 122.6120.26.2016 z dnia 26 lutego 2016 r), co pozwala na upublicznienie jego wyników.

 

Cele badania:

  • zwiększenie wiedzy i świadomości na temat potencjalnych możliwości wykorzystania diagnostyki ultrasonograficznej w stanach zagrożenia życia,
  • wykorzystanie diagnostyki ultrasonograficznej do oceny odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia, protokół FEEL
  • wykorzystanie teletransmisji obrazu USG jako elementu wspomagającego podejmowanie decyzji terapeutycznych.

Badanie USG stanowi dodatkową formę diagnostyki w trakcie wykonywania Medycznych Czynności Ratunkowych (MCR) przez Zespoły Ratownictwa Medycznego (ZRM), ze szczególnym uwzględnieniem nagłego zatrzymania krążenia (NZK).

Badanie USG jako uzupełnienie badania fizykalnego pozwala na wiarygodną ocenę różnych stanów patologicznych, występujących u pacjenta po urazie, niewydolności krążeniowo-oddechowej jak i w trakcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Może to w znaczący sposób przyspieszyć diagnostykę różnicową u pacjentów niestabilnych hemodynamicznie, pozwalając na wdrożenie ukierunkowanych interwencji medycznych już na miejscu zdarzenia, co może wpłynąć na zwiększenie przeżywalności w tej grupie pacjentów.

Analiza wyników badania na podstawie informacji dostarczonych przez placówki uczestniczące w badaniu, pozwoli:

  • przeanalizować codzienną praktykę w zakresie diagnostyki i leczenia pacjentów w stanach zagrożenia życia,
  • ocenić możliwości potencjalnego uzupełnienia diagnostyki o badania ultrasonograficzne,
  • ocenić możliwości rozpoznania odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia w trakcie prowadzonych czynności resuscytacyjnych w ZRM,
  • ocenić możliwość wykorzystania teletransmisji danych USG.
Procedura badania USG
  • Wskazaniem do wykonania badania USG będzie pacjent w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, u którego wynik badania może przynieść korzyści diagnostyczne i/lub terapeutyczne na etapie świadczeń w zakresie Medycznych Czynności Ratunkowych.
  • Badanie nie będzie opóźniało realizacji świadczeń zdrowotnych udzielanych pacjentom w stanie zagrożenia życia.
  • Badanie USG wykonywane będzie po poinformowaniu pacjenta o jego przebiegu i uzyskaniu świadomej zgody potwierdzonej podpisem.
  • Wyjątek będzie stanowić stan nagłego zatrzymania krążenia, w którym po wykonaniu wszystkich kluczowych czynności w zakresie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych (ALS), badanie USG będzie mogło pomóc w rozpoznaniu potencjalnie odwracalnych przyczyn NZK.
  • Wykonywane badanie USG w oparciu o protokoły Point-of-care jest zgodne z aktualnie obowiązującymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji z 2015 roku wydane w języku polskim i opublikowane zostały na stronie www.prc.krakow.pl.

„Mimo, że żadne badanie nie wykazało, iż zastosowanie tej techniki obrazowania poprawia wyniki leczenia, nie ma wątpliwości, że echokardiografia daje możliwości zidentyfikowania odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia. Poszczególne protokoły badania ultrasonograficznego podczas RKO mogą pomóc w identyfikacji potencjalnie odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia (np. tamponady worka osierdziowego, zatorowości płucnej, hipowolemii, odmy opłucnowej) oraz rozpoznanie pseudo-PEA.”
Wytyczne resuscytacji ERC 2015

Badanie polega na wykonaniu oceny ultrasonograficznej płuc (protokół BLUE) i w razie potrzeby dodatkowych projekcji, w tym echokardiograficznej (protokół FATE) oraz nieinwazyjnej oceny jamy brzusznej i miednicy (protokół FAST z dodatkowymi w razie potrzeby projekcjami – protokół EFAST). W przypadku resuscytacji krążeniowo-oddechowej wykorzystane zostaną projekcje mające na celu ocenę potencjalnie odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia (protokół FEEL). Badanie zostanie opisane w formularzu badania. Nieinwazyjna ocena saturacji i/lub kapnometrii, ciśnienia tętniczego krwi, częstości pracy serca, badania fizykalnego klatki piersiowej czy gazometrii krwi tętniczej będzie miała na celu ocenę stanu pacjenta jako predyktora wydolności krążeniowo-oddechowej. Wyniki badania ultrasonograficznego wykonywanego przez lekarzy, ratowników w ZRM będą weryfikowane z otrzymanymi wynikami badań radiologicznych w celu oszacowania czułości i swoistości oceny ultrasonograficznej w przebiegu szeroko pojętej niewydolności krążeniowo-oddechowej wśród pacjentów w opiece przedszpitalnej.

ASPEKTY FORMALNE
  • Aby móc uczestniczyć w badaniu, dana placówka musi wyrazić na to pisemną zgodę (wymóg formalny Komisji Bioetycznej) wraz z przesłaniem wykazu osób w nim uczestniczących.
  • W przypadku zainteresowania uczestnictwem w badaniu proszę o kontakt: t.gorecki@uj.edu.pl
  • Szczegóły projektu: www.usgzrm.com

Pragnę oświadczyć, że badanie „Ocena przydatności badania ultrasonograficznego w stanach zagrożenia życia w opiece przedszpitalnej przy wykorzystaniu teletransmisji obrazu USG” nie jest realizowane za zlecenie żadnego z podmiotów leczniczych jak i producentów aparatów USG.

Tomasz Górecki
Zakład Dydaktyki Medycznej
UJCM