Osłonka nerwu wzrokowego (ONSD Optic Nerve Sheath Diameter) – technika badania

W ostatnim poście omawialiśmy możliwość wykorzystania ultradźwięków do wstępnej diagnostyki wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego (ICP). Do oceny tej używano nerwu wzrokowego a raczej średnicy osłonki nerwu wzrokowego, której szerokość koreluje z podwyższonym ICP.

WAŻNE

Przede wszystkim należy zacząć od tego… “nie róbcie tego sami w domu”.
(Badanie wykonane na swoich oczach;). Badanie ONSD jest jednym jak nie jedynym badaniem niedopuszczonym obecnie do treningu na żywych ochotnikach i wobec tego nie powinno być rutynowo nauczane.

Z uwagi na potencjalne uszkodzenie mechaniczne jak i termiczne (ultradźwięki) należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach bezpieczeństwa:

• jednorazowy pomiar jednego oka nie powinien przekraczać 60 sekund
• unikać nadmiernego, bezpośredniego nacisku na gałkę oczną
• badanie wykonujemy przy zamkniętej powiece

Technika badania:

• badanie optymalnie wykonujemy głowica liniową
• badanie wykonuje się przy zamkniętej powiece, na którą nakładamy niewielka ilość jałowego żelu
• dobrze byłoby położyć pacjenta choć sama pozycja nie wpływa na wartość pomiaru
• unikamy wywierania bezpośredniego nacisku na gałkę oczną
• pomiaru można dokonać układają głowicę poprzecznie jak i podłużnie w stosunku do gałki ocznej (nasz pozorant otrzymał symboliczną ilośc żelu – dla zaakcentowania jedynie takiej potrzeby;) )

 

 

Obraz gałki ocznej

 

Ciało szkliste uwidacznia się jako bezechowa okrągła struktura. Nerw wzrokowy to biegnąca od tylnej ściany gałki ocznej (pionowo w dół) hipoechogeniczna (ciemna) linia otoczona hiperechogeniczną (jaśniejszą) osłonką.

 

Pomiar

Pomiaru dokonujemy w odległości 3 mm poniżej tylnej ściany gałki ocznej, gdzie w przypadku wzrostu ICP już po kilku sekundach może w tej okolicy dojść do zmian szerokości osłonki nerwu wzrokowego. Pamiętać należy o obustronnym badaniu osłonek nerwu wzrokowego (możliwy jednostronny obrzęk).

 

 

Następnie poprzecznie do pierwszego pomiaru dokonuje się oceny szerokości nerwu wzrokowego.

 

W przypadku problemów z uwidocznieniem nerwu wzrokowego można się posłużyć opcją Color Doppler dla uwidocznienia tętnicy i żyły środkowej siatkówki przebiegających w środkowej części nerwu wzrokowego.

 

 

Pomiar w opcji Color Doppler

 

 

Warto pamiętać, że pomiar i interpretacja wyniku szerokości ONSD musi opierać się o stan kliniczny pacjenta. Ograniczeniem tego badania mogą być pacjenci z urazami oczodołu/oka, jaskrą (zanik nerwu wzrokowego) czy zapaleniem nerwu wzrokowego.

 

Z ultrasonograficznym pozdrowieniem

Tomek Gó®ecki