Przeżywalność wśród pacjentów znajdujących się w stanie zagrożenia życia jest uzależniona od szybkiej diagnostyki różnicowej oraz wdrożenia ukierunkowanych interwencji medycznych. Ograniczenia wynikające z opieki przedszpitalnej przyczyniają się do poszukiwań coraz to nowszych procedur czy rozwiązań, wykorzystywanych w lecznictwie szpitalnym i próby ich implementowania dla zwiększenia efektywności diagnostyki u pacjentów w stanach zagrożenia życia.
Badanie ultrasonograficzne jako uzupełnienie badania fizykalnego ABCDE pozwala na wiarygodną ocenę różnych stanów patologicznych, występujących u pacjenta po urazie, czy niewydolności krążeniowo-oddechowej. Może to w znaczący sposób przyspieszyć diagnostykę różnicową u pacjentów niestabilnych hemodynamicznie, pozwalając na wdrożenie ukierunkowanych interwencji medycznych już na miejscu zdarzenia, co może wpłynąć na zwiększenie przeżywalności w tej grupie pacjentów.
Obszarem wykorzystania ultrasonografii w warunkach ratownictwa medycznego może być m.in.:
pacjent urazowy: wykluczenie wolnego płynu w jamie brzusznej, miednicy, worku osierdziowym czy jamach opłucnowych. Obrazowanie klatki piersiowej w celu potwierdzenia/wykluczenia odmy prężnej, krwawienia do jam opłucnowych,
niewydolność oddechowa: występowanie obrzęku płuc, odmy prężnej, zatorowości płucnej, zapalenia płuc,
niewydolność krążenia: diagnostyka odwracalnych przyczyn zatrzymania krążenia, różnicowanie przyczyn wstrząsu,
ocena neurologiczna: pośrednia ocena podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego u pacjentów po urazach głowy, incydentach neurologicznych.
Pomimo wiarygodnych dowodów na skuteczność tej metody, ultrasonografia nie jest jednak szeroko rozpowszechniona w diagnostyce różnicowej stanów nagłych w pomocy przedszpitalnej. Znacznie częściej wykorzystywaną diagnostyką wewnątrzszpitalną stosowaną przy podejrzeniu ww zaburzeń jest wykonanie badania RTG lub tomografii komputerowej. Badania te, zwłaszcza wykonywane wielokrotnie stwarzają potencjalną możliwość zaistnienia skutków ubocznych związanych z ekspozycją radiologiczną, a biorąc pod uwagę obszar działań przedszpitalnych są zwykle niemożliwe do wykonania. Z kolei wydłużenie czasu diagnostyki obrazowej po dotarciu pacjenta niestabilnego hemodynamicznie do szpitala może się okazać tragiczne w skutkach.
Badanie ultrasonograficzne opiera się na interpretacji statycznych, dynamicznych, fizjologicznych i patologicznych zmian. Zależnie od zdarzenia medycznego (pacjent po urazie, niewydolność krążenia, niewydolność oddechowa), patologii związanej z danym układem (układ oddechowy, układ krążenia) zostanie zastosowany odpowiedni protokół badania ultrasonograficznego, mający na celu zebranie w krótkim czasie, możliwie jak najwięcej cennych diagnostycznie informacji. Efektem badania (w zależności od rodzaju zdarzenia medycznego) będzie pierwotna ocena jamy brzusznej, miednicy, obszaru klatki piersiowej czy mięśnia sercowego u pacjenta niestabilnego hemodynamicznie w poszukiwaniu zjawisk patologicznych np. wolny płyn w jamie brzusznej, worku osierdziowym, obrzęk płuc.
Kolejnym efektem badania będzie walidacja tej metody diagnostycznej w przypadku wykonywania kolejnego badania USG, RTG lub tomografii komputerowej w warunkach Szpitalnego Oddziału Ratunkowego, Centrum Urazowego jak i wcześniejszej konsultacji po wykonanej teletransmisji obrazu USG (zdjęcie, film). Pozwoli to w przyszłości wiarygodnie, wielokrotnie i bezpiecznie wykorzystywać ten rodzaj oceny w diagnostyce
i leczeniu pacjentów już na etapie pomocy przedszpitalnej.